در سال‌هاي اخير، توجه به انرژي‌هاي تجديدپذير، به‌ويژه انرژي خورشيدي، در بسياري از كشورها از جمله ايران رشد چشمگيري داشته است. با افزايش قيمت انرژي‌هاي فسيلي و نگراني‌هاي زيست‌محيطي، سرمايه‌گذاري در نيروگاه خورشيدي به عنوان يك گزينه جذاب و بلندمدت مورد استقبال سرمايه‌گذاران قرار گرفته است. با توجه به آفتابي بودن اغلب نقاط كشور، اين نوع سرمايه‌گذاري مي‌تواند بازدهي قابل قبولي به همراه داشته باشد. اما براي ورود به اين حوزه، بايد با روش‌هاي سرمايه‌گذاري در احداث نيروگاه خورشيدي آشنا شد تا تصميمي آگاهانه و هوشمندانه اتخاذ كرد.

روش اول: سرمايه‌گذاري شخصي و مستقيم در احداث نيروگاه خورشيدي

يكي از روش‌هاي رايج و ابتدايي، سرمايه‌گذاري مستقيم توسط اشخاص حقيقي يا حقوقي است. در اين روش، سرمايه‌گذار با تأمين هزينه‌هاي خريد تجهيزات، نصب، بهره‌برداري و اخذ مجوزها، اقدام به ساخت نيروگاه مي‌كند. گرچه نيازمند سرمايه اوليه قابل توجهي است، اما در مقابل، درآمد حاصل از فروش برق به دولت يا بخش خصوصي كاملاً در اختيار سرمايه‌گذار قرار دارد.

در اين مسير، دريافت مشاوره نيروگاه خورشيدي نقش كليدي دارد، زيرا انتخاب ظرفيت مناسب، منطقه جغرافيايي، نوع تجهيزات و حتي نحوه اتصال به شبكه برق، همگي نيازمند تخصص و تجربه هستند. اين مشاوره‌ها مي‌توانند از بروز هزينه‌هاي اضافه و اشتباهات فني جلوگيري كنند.

روش دوم: سرمايه‌گذاري مشاركتي يا كنسرسيومي

در برخي موارد، افرادي كه علاقه‌مند به ورود به اين حوزه هستند اما بودجه كافي ندارند، مي‌توانند به شكل مشاركتي اقدام كنند. در اين مدل، چند سرمايه‌گذار به صورت گروهي در احداث يك نيروگاه مشاركت كرده و مالكيت پروژه را به‌صورت درصدي بين خود تقسيم مي‌كنند.

مشاركت در احداث نيروگاه خورشيدي مزاياي قابل توجهي دارد؛ از جمله تقسيم ريسك، كاهش فشار مالي بر يك شخص و افزايش توان فني و مديريتي پروژه. با وجود اين، نياز به توافق‌نامه‌هاي شفاف و حساب شده دارد تا اختلافات احتمالي در آينده كاهش يابد.

روش سوم: اجاره زمين و مشاركت با دولت يا بخش خصوصي

در اين مدل، شخص يا شركت مالك زمين خود را براي ساخت نيروگاه در اختيار شركت‌هاي انرژي يا بخش خصوصي قرار مي‌دهد. اين روش نيازمند سرمايه اوليه زيادي نيست و درآمدزايي از طريق اجاره زمين يا مشاركت در سود نيروگاه انجام مي‌شود.

اين روش براي افرادي كه زمين‌هاي بزرگ، خصوصاً در مناطق آفتاب‌خيز دارند اما سرمايه نقدي ندارند، بسيار مناسب است. ضمن اينكه مي‌توانند از طريق انعقاد قراردادهاي بلندمدت، درآمدي پايدار و مستمر داشته باشند.

روش چهارم: سرمايه‌گذاري از طريق صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري انرژي

در سال‌هاي اخير، برخي از صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري تخصصي در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير شروع به فعاليت كرده‌اند. اين صندوق‌ها با جذب سرمايه‌هاي كوچك و متوسط مردمي، در پروژه‌هاي نيروگاهي سرمايه‌گذاري مي‌كنند و بخشي از سود پروژه را ميان سرمايه‌گذاران تقسيم مي‌كنند.

مزيت اين روش، ورود افراد با سرمايه اندك به حوزه نيروگاه‌هاي خورشيدي است. اين نوع سرمايه‌گذاري نيازمند دانش فني بالا نيست و مناسب افرادي است كه علاقه‌مند به فعاليت در حوزه انرژي هستند ولي تجربه يا وقت كافي ندارند.

روش پنجم: سرمايه‌گذاري به‌صورت BOT يا     BOO

مدل‌هاي قراردادي  BOT) ساخت، بهره‌برداري و واگذاري ( و BOO )ساخت، بهره‌برداري و مالكيت( در پروژه‌هاي زيرساختي و انرژي، از جمله گزينه‌هاي جدي براي سرمايه‌گذاران بزرگ محسوب مي‌شوند.

درBOT ، سرمايه‌گذار پس از يك دوره بهره‌برداري، نيروگاه را به دولت يا نهاد مربوطه واگذار مي‌كند. در BOO، مالكيت براي هميشه در اختيار سرمايه‌گذار باقي مي‌ماند. اين مدل‌ها نياز به اخذ مجوزهاي دقيق و بررسي‌هاي اقتصادي عميق دارند، اما از حمايت‌هاي قانوني نيز برخوردارند.

نكات مهم پيش از سرمايه‌گذاري در نيروگاه خورشيدي

قبل از تصميم‌گيري براي ورود به اين حوزه، لازم است به نكات كليدي توجه شود:

• بررسي ظرفيت توليد برق منطقه موردنظر و ميزان تابش سالانه
• مطالعه كامل درباره قيمت خريد تضميني برق توسط دولت
• اطلاع از قوانين وزارت نيرو و سازمان انرژي‌هاي تجديدپذير (ساتبا)
• امكان اتصال به شبكه سراسري برق
• تخمين دقيق هزينه‌هاي نگهداري، تعمير و بهره‌برداري

بدون آگاهي از اين عوامل، حتي بهترين روش سرمايه‌گذاري هم ممكن است به نتيجه مطلوب نرسد. به همين دليل، بهره‌گيري از مشاوره نيروگاه خورشيدي مي‌تواند تضمين‌كننده موفقيت پروژه باشد.

جمع‌بندي:

احداث نيروگاه خورشيدي، به عنوان يكي از مطمئن‌ترين روش‌هاي سرمايه‌گذاري بلندمدت در ايران، براي بسياري از سرمايه‌گذاران فرصت‌هاي سودآوري را فراهم كرده است. با در نظر گرفتن روش‌هاي مختلف سرمايه‌گذاري از جمله سرمايه‌گذاري مستقيم، مشاركتي، اجاره زمين، استفاده از صندوق‌هاي انرژي و قراردادهاي BOT يا BOO، مي‌توان راهكاري متناسب با شرايط مالي و اهداف خود انتخاب كرد.

آنچه اهميت دارد، مطالعه دقيق و مشورت با افراد آگاه و متخصص در اين حوزه است. زيرا تصميم‌گيري صحيح در آغاز راه مي‌تواند ضامن موفقيت سال‌هاي آينده پروژه شما باشد.