در دنياي امروز كه لبخند زيبا يكي از مهم‌ترين عوامل اعتماد به نفس كودكان به شمار مي‌رود، بسياري از والدين به دنبال راه‌حل‌هايي براي رفع ناهنجاري‌هاي دنداني فرزندان خود هستند. درمان ارتودنسي در سنين كودكي نه تنها مي‌تواند مشكلات فك و دندان را زودتر اصلاح كند، بلكه در بسياري از موارد زمان كلي درمان را كوتاه‌تر و نتيجه را پايدارتر مي‌كند. انتخاب زمان مناسب و نوع دستگاه ارتودنسي تأثير بسيار زيادي بر طول دوره درمان ارتودنسي براي كودكان دارد. در ادامه به‌طور كامل به اين موضوع مي‌پردازيم تا والدين عزيز با ديد بازتري تصميم بگيرند.

چرا درمان ارتودنسي در كودكي زودتر جواب مي دهد؟

وقتي كودك هنوز در دوره رشد قرار دارد، استخوان‌هاي فك انعطاف‌پذيري بالايي دارند و دندان‌ها راحت‌تر جابه‌جا مي‌شوند. به همين دليل معمولاً طول دوره درمان ارتودنسي براي كودكان نسبت به بزرگسالان كوتاه‌تر است. در بزرگسالي استخوان‌ها سفت‌تر شده و گاهي نياز به جراحي‌هاي كمكي خواهد بود، اما در كودكي اغلب با دستگاه‌هاي ساده يا متحرك مي‌توان به نتايج عالي رسيد. اين مزيت باعث شده بسياري از متخصصان توصيه كنند در صورت وجود مشكل، درمان را به تعويق نيندازيم. البته هرچه زودتر اقدام شود، احتمال موفقيت و سرعت بهبود بيشتر خواهد بود.

ميانگين طول دوره درمان ارتودنسي كودكان چقدر است؟

به‌طور كلي طول دوره درمان ارتودنسي براي كودكان بين ۱۲ تا ۳۰ ماه متغير است. در موارد ساده كه فقط چند دندان كج هستند، گاهي حتي ۸ تا ۱۲ ماه كافي خواهد بود. اما اگر مشكل اسكلتي فك (مثل جلو يا عقب بودن شديد فك) وجود داشته باشد، ممكن است درمان تا ۳۰ ماه يا كمي بيشتر طول بكشد. اين اعداد ميانگين هستند و نمي‌توان براي همه كودكان يك نسخه واحد پيچيد. بهترين راه براي دانستن زمان دقيق، مراجعه به يك دكتر ارتودنسي در تهران يا شهر خودتان و انجام معاينه تخصصي است.

چه عواملي روي طول درمان ارتودنسي كودكان تأثير مي گذارد؟

چند عامل كليدي تعيين مي‌كند كه درمان شما چقدر طول بكشد. اول از همه شدت ناهنجاري دنداني و فكي است؛ هرچه مشكل پيچيده‌تر باشد، زمان بيشتري نياز دارد. دوم همكاري خود كودك در استفاده منظم از دستگاه و رعايت بهداشت دهان است. سوم سن دقيق شروع درمان؛ كودكاني كه در سنين ۷ تا ۹ سال درمان را آغاز مي‌كنند معمولاً سريع‌تر نتيجه مي‌گيرند. در نهايت نوع دستگاه انتخابي (ثابت، متحرك يا شفاف) هم نقش مهمي دارد. همه اين موارد در جلسه اول توسط متخصص بررسي و به والدين توضيح داده مي‌شود.

درمان‌هاي زودرس (فاز يك) چقدر طول مي كشد؟

برخي كودكان نياز به درمان دو مرحله‌اي دارند. مرحله اول كه به آن فاز يك يا درمان پيشگيرانه مي‌گويند، معمولاً بين ۶ تا ۱۲ ماه طول مي‌كشد و هدفش هدايت رشد فك‌ها و ايجاد فضاي كافي براي دندان‌هاي دائمي است. اين كار اغلب با پلاك‌هاي متحرك يا دستگاه‌هاي ساده انجام مي‌شود. بعد از اين مرحله معمولاً يك دوره استراحت وجود دارد تا همه دندان‌هاي دائمي دربيايند، سپس در صورت نياز فاز دوم (بريس‌هاي ثابت) شروع مي‌شود.

آيا بريس هاي شفاف زمان درمان را تغيير مي دهند؟

در سال‌هاي اخير بريس‌هاي شفاف مثل اينويزيلاين براي نوجوانان هم مورد تأييد قرار گرفته است. اين سيستم‌ها زيبايي بيشتري دارند و كودك راحت‌تر با آن‌ها كنار مي‌آيد. در بسياري از موارد طول دوره درمان با بريس‌هاي شفاف تقريباً مشابه بريس‌هاي فلزي معمولي است، يعني بين ۱۲ تا ۲۴ ماه. تنها تفاوت مهم اين است كه اگر كودك پلاك‌ها را روزانه كمتر از ۲۰ تا ۲۲ ساعت استفاده كند، درمان طولاني‌تر خواهد شد. بنابراين همكاري كودك در اين روش اهميت دوچنداني دارد.

نقش همكاري كودك و والدين در كوتاه شدن دوره درمان

شايد مهم‌ترين عامل موفقيت، همكاري خود كودك باشد. استفاده منظم از كش‌هاي بين فكي، رعايت رژيم غذايي مناسب، مسواك زدن دقيق و حضور به موقع در جلسات ويزيت، همه باعث مي‌شوند درمان طبق برنامه پيش برود. والدين هم مي‌توانند با يادآوري به كودك و همراهي در جلسات، تأثير بسيار مثبتي بگذارند.

بعد از برداشتن بريس چه اتفاقي مي افتد؟

وقتي دوره فعال درمان تمام شد، وارد مرحله نگهداري يا ريتنشن مي‌شويم. در اين مرحله كودك بايد از پلاك يا سيم ثابت پشت دندان‌ها براي چند سال استفاده كند تا دندان‌ها به جاي قبلي برنگردند. اين مرحله خودش بخشي از كل پروسه درماني است، ولي ديگر نيازي به ويزيت‌هاي ماهانه نيست و معمولاً هر ۶ ماه يك بار كافي خواهد بود. رعايت درست اين مرحله باعث مي‌شود نتيجه درمان تا آخر عمر ماندگار بماند و ديگر نيازي به درمان ارتودنسي مجدد در بزرگسالي نباشد.

در نهايت، طول دوره درمان ارتودنسي براي كودكان به عوامل مختلفي بستگي دارد، اما تقريباً هميشه كوتاه‌تر و راحت‌تر از بزرگسالي است. شروع به موقع، انتخاب متخصص با تجربه و همكاري خانواده و كودك سه ضلع اصلي موفقيت هستند. اگر احساس مي‌كنيد فرزندتان نياز به معاينه دارد، هرچه زودتر اقدام كنيد تا هم نتيجه بهتري بگيريد و هم زمان و هزينه كمتري صرف شود.